นิกโกลอ เด โกนติ: แรกฝรั่งกินทุเรียน

      ขึ้นชื่อว่า “ทุเรียน” แล้ว มีทั้งคนชอบและไม่ชอบ คนชอบก็รักสุดใจ คนไม่ชอบก็เกลียดเข้าไส้ นั่นก็เพราะลักษณะเฉพาะของกลิ่นและรสของเนื้อทุเรียน นอกจากนี้ รูปลักษณ์ภายนอกเองก็มีหนามแหลมเป็นลักษณะพิเศษอันโดดเด่น ทำให้ปอกกินไม่ง่ายเหมือนผลไม้ชนิดอื่น เหตุที่ผมจะมาเล่าเรื่อง “แรกฝรั่งกินทุเรียน” ก็เพราะว่า ขณะที่ผมสำรวจเนื้อหาเอกสารที่ชาวยุโรปอ้างถึงเอเชียอาคเนย์นั้น ผมพบว่า มีเรื่องราวของ นิกโกลอ เด โกนติ (Niccolò de' Conti)1 พ่อค้าชาวเมือง เวนิส ได้อ้างถึงลักษณะและรสชาติของทุเรียนที่เกาะสุมาตราไว้ด้วย นั่นหมายความว่า “นิกโกลอ เคยกินทุเรียน!” และถือได้ว่าเป็นเอกสารเก่าที่สุดที่บันทึกเรื่อง “ฝรั่งกินทุเรียน” เพราะมีการประมาณอายุเนื้อหาตอนนี้ไว้ว่า นิกโกลอ เคยเดินทางมาเกาะสุมาตราในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 15 (ค.ศ. 1401-1450 / พ.ศ. 1944- 1993) แต่ปัญหาคือ ทุเรียนที่เขากินนั้นเป็นแบบที่เรารู้จักกันหรือเปล่า?

ภาพที่ 1 ทุเรียนหมอนทอง สายพันธุ์หนึ่งของ Durio zibethinus ที่คนไทยคุ้นเคย

ที่มาของภาพ RTP thailand (2021-04-23)

1. นิกโกลอ เด โกนติ เป็นใคร?

           เรื่องราวของ นิกโกลอ เด โกนติ ที่ได้รับการตีพิมพ์และแปลให้เราได้อ่านกันนั้น เขาไม่ได้เรียบเรียงเขียนเอง แต่นิกโกลอเป็นคนเล่าเรื่องราวการเดินทางของเขาให้แก่ ป็อจโจ บรัชโชลินี (Poggio Bracciolini) ชาวเมืองฟลอเรนส์ (Florence) ผู้เป็นนักเขียนและนักปรัชญาอิตาลี โดยป็อจโจ ได้ขอสัมภาษณ์นิกโกลอ และเมื่อได้เรื่องราวแล้ว จึงนำไปเรียบเรียงเป็นภาษาละติน แล้วนำไปรวมไว้ในหนังสือชุด 4 เล่มชื่อ “Historiae de Varietate Fortunae” (= นานาเรื่องราวจากความหลากหลายแห่งโชคชะตา) โดยเรื่องราวของนิกโกลอนั้นชื่อว่า “นานาเรื่องราวจากความหลากหลายแห่งโชคชะตา เล่มที่ 4” (เช่น Poggius Bracciolinus Florentinus 1492 & 1723: 126-152) และมีฉบับแปลเป็นภาษาอังกฤษโดย วินเทอร์ โจนส์ (Winter Jones (tr.) 1857) โดยใช้ชื่อเรื่องภาษาอังกฤษว่า “The Travels of Nocolò Conti, In the East, In the Early Part of the Fifteenth Century.” (= การเดินทางของนิโกโล ค็อนติ, ในบุรพทิศ, ช่วงต้นศตวรรษที่ 15)

อ่านบทความฉบับเต็ม